Van Gogh Village Museum
Een museumuitbreiding in een karakteristiek dorp aan een historisch lint. Diederendirrix keek voor de uitbreiding van het Van Gogh Village Museum in Nuenen meer dan ooit naar de context. Het gelaagde ontwerp refereert op allerlei manieren naar het leven en werk van ‘boerenschilder’ Vincent van Gogh in zijn Brabantse periode.
In 1883 komt de dan dertigjarige Vincent van Gogh naar Nuenen, waar hij weer bij zijn ouders intrekt in de pastorie aan de Berg. Dit is de plek waar hij zich ontwikkelde tot groot kunstenaar, geïnspireerd door het dorpse leven van de boeren, wevers en arbeiders. Een kwart van zijn oeuvre is hier geschilderd, waaronder ‘De aardappeleters’. Het Van Gogh Village Museum laat dit belangrijke hoofdstuk uit zijn leven zien; in het monumentale raadhuis aan de Berg wordt het verhaal over zijn Brabantse periode verteld. Maar het oude raadhuis werd te klein en het museum was toe aan vernieuwing. Na een grondige verkenning van het leven en werk van de kunstenaar ontwierp diederendirrix een uitbreiding die de kleurrijke verhalen van en over Van Gogh weerspiegelt.
Langskapboerderij
Het nieuwe Van Gogh Village Museum voegt zich naar de stijl van de schilder, maar ook naar die van het dorp.
Het ontwerp is een zorgvuldig onderzochte, eigentijdse interpretatie van de geschiedenis. Op de open plek naast het huidige museum stonden ooit twee kleine boerderijen. Het nieuwe volume dat hiervoor ontworpen is volgt de historische parcellering en refereert aan de langskapboerderijen van weleer. De oude deeldeuren komen in een nieuwe variant terug in de entree, die het gebouw met een sierlijke boog opent naar het dorp, met aan de overkant van de straat de pastorie van Van Goghs ouders en het huis ernaast, waar zijn verboden liefde woonde.
Kleipannen
De worsteling van de schilder tussen statuur en eenvoud wordt zichtbaar in het ensemble. Naast het statige raadhuis komt een eigenzinnige variant op een ambachtelijke schuur. De overgang tussen oud en nieuw blijft goed zichtbaar door een smallere verbinding tussen beide volumes, met bovenin een transparante glazen gang. De expressieve kap van het nieuwe gebouw blijft aan de voorzijde ondergeschikt aan het monument ernaast. Gevel en dak worden hier één naadloos geheel met een bekleding van bruine gebakken kleipannen – een verwijzing naar van Goghs voorliefde voor aardse materialen en tinten.
Lichtlab
Binnen worden bezoekers verrast door een andere vibe dan ze in musea gewend zijn. Hier geen strakke witte ‘internationale’ toonzalen, maar een intiem, integraal ontworpen interieur in aardtinten, met populierenhout uit de omgeving en vloeren van gevlinderd beton. Op de begane grond bevinden zich de filmzaal, het café en de kantoren. De vide met overloop op de verdieping zorgt voor mooie zichtlijnen van binnen naar buiten en vice versa. Die overloop leidt niet alleen naar het andere gebouw, maar ook naar de zaal voor wisselende expo’s en een hightech Lichtlab dat hier gerealiseerd wordt met ASML, een van de belangrijkste Brainport-bedrijven. Hier kunnen bezoekers spelen met licht zoals van Gogh dat ook deed in zijn schilderijen.
| Oplevering | 2023 |
| Interieur | Van Eijk en van der Lubbe |
| Opdrachtgever | Van Gogh Sites |
| Constructeur | Van de Laar |
| Adviseur installaties | Huisman en van Muijen |
| Bouwkunding aannemer | Ban Bouw |
| Fotograaf | Ossip van Duivenbode |